فیلتر در سدهای خاکی

فیلتر یکی از اجزاء مهم سازه های خاکی است که در ارتباط با جریان آب می باشند

فیلتر یکی از اجزاء مهم سازه های خاکی است که در ارتباط با جریان آب می باشند هنگامی که جریان نشت از  یک خاک با دانه های نسبتاً ریز به مصالح درشت تر  به زهکش وارد می شود ،ممکن است مصالح ریز دانه از جای خود حرکت کرده ،اولاً باعث بروز ناپایداری در کل سازه گردیده و خطر آفرین باشند و ثانیاً فضاهای خالی سیستم زهکش را پر کرده و در برابر حرکت آب ایجاد موانع کنند و در نتیجه باعث افزایش فشار هیدرواستاتیکی در سازه شوند.

اجراء و نصب این گونه فیلتر ها سریع بوده و معمولا نسبت به فیلتر های مصنوعی وابسته به خصوصیات زیر می باشد:

- دانه بندی مصالح که با اندازه الک نشان داده می شود.

- ضریب یکنواختی خاک U=D60/D10

-تراکم یا سست بودن چسبندگی یا غیر چسبنده بودن خاک

- نفوذ پذیری خاک در جهت جریان (Kb)

نوع ژئوتکستایل و میزان نفوذ پذیری آن

کاربردهای ژئوتکستایل در سد های خاکی و سنگریزهای بعنوان فیلتر به شرح زیر می باشد.

- حفاظت شیب پایاب نسبت به فرسایش

- هدایت روان آب های سطحی و نشت در پائین دست

- حفاظت شیب سر آب

- ایجاد زهکشی داخلی در سد

- ایجاد فیلتر در زیر پوشش ریپ رپ برای جلوگیری از فرسایش داخلی و شسته شدن مصالح در پایاب و سر آب.

تراکم نسبی مصالح فیلتر حداقل باید 85% باشد و هیچ قسمتی یا بخشی از این مواد کمتر از 80% تراکم نسبی نداشته باشد. و نیز باید دانه بندی مصالح فیلتر آنگونه باشد که مصالح دچار بهم خوردن دانه و جدایی دانه ها نشود که در این صورت خصوصیات مهندسی مصالح و از جمله نفوذ پذیری مصالح تغییر قابل توجهی خواهد نمود و برای جلوگیری از بروز ترکهای کششی در مصالح بایستی درصد مجاز ریزتر از اندازه بوسیله آزمایشهای مختلف اندازه گیری شود.

ژئوتکستایل ها در سالهای گذشته به صورت گسترده در جهان به کار گرفته شده اند و در سد های خاکی استفاده شده اند . اصلی ترین کاربرد آنها در سدها به غنوان جایگزین فیلتر های دانه ای بوده است .

ژئوتکستایل کاربرد موثری در جدا سازی لایه ها و جلوگیری از فرسایش ،حفاظت سواحل رودخانه ها داشته است و با توجه به اینکه پایایی و مقاومت خوبی در برابر عوامل مخرب و نیروهای هیدرواستاتیکی دارد ، برای کاربردهای ژئوتکنیکی مناسب است و توصیه می شود ،مشروط بر اینکه محدوده ها و معیارهای طراحی همانگونه که در مورد فیلتر های دانه ای با دقت کنترل می شود .